Tác giả: Ying Ying – Ngày đăng: 26-10-2021
Nếu là người quan tâm đến thị trường chứng khoán chắc hẳn bạn đã từng nghe qua về thuật ngữ trái phiếu. Vậy về bản chất trái phiếu là gì? Có những loại trái phiếu nào? Những lợi ích cũng như rủi ro có thể xảy ra khi đầu tư trái phiếu là gì? Hãy cùng theo chân Trường Trung Cấp Nghề GTVT Hải Phòng đi sâu tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Trái phiếu là gì?
Trên thực tế có rất nhiều khái niệm về trái phiếu tuy nhiên chúng ta có thể hiểu một cách đơn giản nhất thì trái phiếu là một loại chứng khoán quy định nghĩa vụ của công ty phát hành (người vay tiền) phải trả cho người nắm giữ trái phiếu (người cho vay) một khoản tiền xác định trong một khoảng thời gian xác định.
Advertisement
Vậy câu hỏi được đặt ra ở đây là các loại hình doanh nghiệp nào được quyền phát hành trái phiếu? Muốn biết câu trả lời hãy cùng theo dõi tiếp bài viết nhé.
Advertisement
Các khái niệm liên quan đến trái phiếu
Trái phiếu chính phủ là gì
Trái phiếu chính phủ là những trái phiếu do Chính phủ phát hành nhằm mục đích bù đắp tiền vào những công việc chung của đất nước.
Trái phiếu chính phủ gồm các loại sau:
Advertisement
- Trái phiếu kho bạc: loại trái phiếu chính phủ được phát hành thông qua hệ thống kho bạc nhà nước
- Trái phiếu đầu tư: loại trái phiếu chính phủ phát hành theo phương thức đấu thầu.
Trái phiếu doanh nghiệp là gì
Trái phiếu doanh nghiệp được hiểu đơn giản là một loại chứng khoán có kì hạn từ một năm trở lên do doanh nghiệp phát hành mà đi kèm với đó là những nghĩa vụ bắt buộc được doanh nghiệp đề ra.
Trái phiếu doanh nghiệp được chia làm 2 loại như sau:
- Trái phiếu niêm yết: Là loại trái phiếu được đăng ký và lưu ký đầy đủ tại Trung tâm lưu ký chứng khoán, và là loại trái phiếu được giao dịch rộng rãi trên các sàn tập trung như HNX và HSX hiện nay.
- Trái phiếu OTC: Hay còn gọi là trái phiếu phi tập trung, được giao dịch trên thị trường OTC. Giao dịch này thường không bị ràng buộc bởi các chính sách pháp lý mà dựa trên những thỏa thuận mua bán riêng giữa các nhà đầu tư.
Lãi suất trái phiếu là gì
Lãi suất trái phiếu hay còn được biết đến là lãi suất danh nghĩa. Lãi suất này sẽ được xác định theo mệnh giá trái phiếu một tỉ lệ phần trăm nhất định và là căn cứ để xác định lợi tức trái phiếu sau đó.
Có 5 loại lợi tức trái phiếu phổ biến:
- Lợi tức đáo hạn
- Lợi tức hiện tại
- Lợi tức danh nghĩa
- Lợi tức thu hồi
- Lợi tức thực nhận
Quỹ trái phiếu là gì
Quỹ trái phiếu còn được hiểu là nơi các nhà đầu tư cá nhân có thể cùng đầu tư vào những trái phiếu doanh nghiệp an toàn như các loại trái phiếu như trái phiếu Chính phủ, trái phiếu Chính quyền địa phương hay trái phiếu Doanh nghiệp từ đó thu về lợi nhuận ổn định.
Đặc điểm của trái phiếu là gì?
Đối với nhà đầu tư thì trái phiếu có tính ổn định và chứa đựng ít rủi ro hơn cổ phiếu. Lý do cũng nằm ở những đặc điểm của trái phiếu sau đây:
- Người cho mua trái phiếu không phải chịu bất kỳ trách nhiệm pháp luật nào.
- Bất kỳ cá nhân, tổ chức hay doanh nghiệp nào cũng có thể mua trái phiếu.
- Có 3 đối tượng phát hành trái phiếu chủ yếu là kho bạc nhà nước, trái phiếu doanh nghiệp; công trái.
- Tiền lãi của trái phiếu có tính ổn định.
- Trong mọi trường hợp, nhà phát hành phải có trách nhiệm hoàn trả cho phía nhà đầu tư theo các cam kết đã được xác định trong hợp đồng đã ký khi mua bán trái phiếu.
- Trái phiếu còn được gọi là chứng khoán nợ. Sau khi hoàn trả các khoản chi phí trái phiếu cho khách hàng, các cổ đông có thể nhận tiền từ lượng cổ phần còn lại.
Phân loại trái phiếu
Phân loại trái phiếu theo đơn vị phát hành
- Trái phiếu của Chính phủ
- Trái phiếu của doanh nghiệp
- Trái phiếu của ngân hàng và các tổ chức tài chính
Phân loại trái phiếu theo lợi tức trái phiếu
- Trái phiếu có lãi suất cố định
- Trái phiếu có lãi suất biến đổi
- Trái phiếu có lãi suất bằng không
Phân loại trái phiếu theo mức độ đảm bảo thanh toán
Trái phiếu bảo đảm là loại trái phiếu mà người phát hành dùng một tài sản cố định có giá trị làm vật đảm bảo cho việc phát hành trái phiếu.
Trái phiếu bảo đảm thường bao gồm một số loại chủ yếu sau:
- Trái phiếu có tài sản cầm cố là loại trái phiếu được cam kết bảo đảm bằng việc người phát hành cầm cố một bất động sản để bảo đảm thanh toán cho trái chủ.
- Trái phiếu bảo đảm bằng chứng khoán ký quỹ là loại trái phiếu được bảo đảm bằng việc người phát hành thường là đem ký quỹ số chứng khoán dễ chuyển nhượng mà mình sở hữu để làm tài sản bảo đảm.
Trái phiếu không bảo đảm là loại trái phiếu phát hành không có tài sản làm vật bảo đảm mà chỉ bảo đảm bằng uy tín của người phát hành.
Phân loại trái phiếu theo hình thức
- Trái phiếu vô danh là loại trái phiếu không ghi tên của người mua.
- Trái phiếu ghi danh là loại trái phiếu có ghi tên của người mua.
Phân loại trái phiếu theo tính chất
- Trái phiếu có thể chuyển đổi là loại trái phiếu của công ty cổ phần phát hành mà trái chủ được quyền chuyển sang cổ phiếu của công ty đó.
- Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu là loại trái phiếu cho phép trái chủ được quyền mua một số lượng nhất định cổ phiếu của công ty.
- Trái phiếu có thể mua lại là loại trái phiếu cho phép nhà phát hành được quyền mua lại một phần hay toàn bộ trước khi trái phiếu đến hạn thanh toán.
Phiên biệt trái phiếu và cổ phiếu
Điểm giống nhau
Lý do mà nhiều nhà đầu tư vẫn luôn phân vân trong việc nên đầu tư trái phiếu hay cổ phiếu bởi lẽ cả hai khái niệm này đều có nét tương đồng. Có thể kể đến như:
- Cả trái phiếu và cổ phiếu đều xác nhận, thể hiện quyền lợi nhà đầu tư nhận được khi mua hay sở hữu cổ phiếu, trái phiếu
- Tất cả được thể hiện dưới hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử
- Nhà đầu tư có thể sử dụng cổ phiếu, trái phiếu để thực hiện các giao dịch như trao đổi mua bán, chuyển nhượng, cầm cố hay thế chấp cho người khác
- Người sở hữu cổ phiếu và trái phiếu sẽ nhận được lãi suất tương ứng do nhà phát hành công bố
- Đều là hình thức xoay và thu hút vốn đầu tư từ đơn vị, tổ chức phát hành
Điểm khác nhau
Mặc dù khá giống nhau nhưng trên thực tế thì hai thuật ngữ này lại có nhiều điểm khác biệt lớn mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng nên biết.
Về bản chất
- Cổ phiếu là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ ghi nhận quyền sở hữu đối với một phần vốn điều lệ công ty.
- Trái phiếu là chứng chỉ ghi nhận nợ của tổ chức phát hành và quyền sở hữu đối với một phần vốn vay của chủ sở hữu.
Về chủ thể có thẩm quyền phát hành
- Đối với cổ phiếu: chỉ có Công ty cổ phần có quyền phát hành cả cổ phiếu. Công ty trách nhiệm hữu hạn không có quyền phát hành cổ phiếu.
- Đối với trái phiếu: công ty cổ phần và công ty trách nhiệm hữu hạn đều có quyền phát hành trái phiếu.
Tư cách chủ sở hữu
- Cổ phiếu: Người sở hữu cổ phiếu được gọi là cổ đông của công ty cổ phần
- Trái phiếu: Người sở hữu trái phiếu không phải là thành viên hay cổ đông của công ty, họ trở thành chủ nợ của công ty.
Quyền của chủ sở hữu
- Đối với Cổ phiếu: Người sở hữu cổ phiếu của công ty cổ phần có thể trở thành một cổ đông của công ty và có quyền hành tương ứng.
- Đối với Trái phiếu: Người sở hữu trái phiếu do công ty phát hành được trả lãi định kỳ, lãi suất ổn định mà không có liên quan đến tình hình kinh doanh của công ty.
Thời gian sở hữu
- Cổ phiếu: Không có thời hạn cụ thể, nó phụ thuộc vào ý chí và quyết định của chủ sở hữu cổ phiếu.
- Trái phiếu: Có một thời hạn nhất định được ghi rõ ràng.
Lợi ích và rủi ro khi đầu tư trái phiếu
Vậy đầu tư trái phiếu có lợi ích gì? Có rủi ro không? Nếu đây vẫn là điều khiến bạn phân vân trong việc quyết định đầu tư trái phiếu thì hãy theo dõi những chia sẻ dưới đây nhé.
Đầu tiên là về lợi ích, nguyên nhân do đâu mà hiện nay nhiều nhà đầu tư quyết định đầu tư trái phiếu thay vì cổ phiếu?
- Có loại trái phiếu được miễn thuế thu nhập cá nhân
- Lãi suất không phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh của đơn vị phát hành và luôn nhận về một khoản thu nhập ổn định.
- Nguy cơ mất tiền thấp
- Được ưu tiên thanh khoản hơn so với đầu tư cổ phiếu
Ngoài những lợi ích ở trên thì liệu đầu tư trái phiếu có rủi ro không? Hãy cùng tìm hiểu một số rủi ro có thể xảy ra cùng Trường Trung Cấp Nghề GTVT Hải Phòng nhé.
Trên thực tế có thể thấy nhiều người khi đầu tư vẫn nghĩ rằng đầu tư trái phiếu sẽ an toàn và ổn định hơn cổ phiếu nhưng thực ra rủi ro mà trái phiếu mang lại cũng rất lớn. Dễ dàng có thể thấy những rủi ro về lãi suất, về tái đầu tư, lạm phát hay vỡ nợ đều là những điều khiến nhà đầu tư có phần e ngại khi tham gia đầu tư trái phiếu.
Có nên đầu tư trái phiếu không?
Qua bài viết trên chắc hẳn bạn đã biết trái phiếu là gì? Trái phiếu do ai phát hành? Những lợi ích và rủi ro khi đầu tư trái phiếu? Vậy câu hỏi đặt ra ở đây là chúng ta có nên đầu tư trái phiếu không? Câu trả lời là nên nhé.
Tuy nhiên hay chú ý những điều sau để cuộc đầu tư của mình giảm bớt được tỉ lệ rủi ro nhé.
- Đơn vị phát hành phải có những thông tin minh bạch
- Tài chính vững chắc, có dòng tiền ổn định và tỷ lệ nợ ở mức an toàn
- Đơn vị kinh doanh ổn định và có tiềm năng phát triển
Trên đây là những chia sẻ của Trường Trung Cấp Nghề GTVT Hải Phòng xoay quanh câu hỏi trái phiếu là gì? Hy vọng thông qua bài viết trên bạn đã biết trái phiếu là gì và những điều nên chuẩn bị trước khi đầu tư trái phiếu. Đừng quên Like và Share để Trường Trung Cấp Nghề GTVT Hải Phòng có thêm động lực mang đến cho bạn thêm nhiều kiến thức thú vị hơn nữa nhé.
